Trong xã hội hiện đại bất kỳ đứa trẻ nào cũng có nguy cơ tiềm ẩn của các dấu hiệu ADHD. Các cha mẹ yêu con, thương con đúng cách là sự không chủ quan để sàng lọc sớm ADHD.

ADHD LÀ GÌ?

ADHD – tăng động giảm chú ý không phải là bệnh mà là một hội chứng liên quan đến bất ổn về khả năng tập trung, tâm lý, cảm xúc, nhận thức và hoạt động hành vi của trẻ. Thường nó được hình thành từ thời thơ ấu và chỉ phát triển rõ nét mạnh mẽ bất ổn khi phải từ 7 đến 8 tuổi trở ra (khi đi học văn hóa) và lúc này nó đã là rất muộn khi việc học hành của con trẻ trở nên rất khó khăn.

Đã có rất nhiều sự chủ quan thậm chí sai lầm để con phát triển ADHD

• Con tôi rất thông minh nhưng chỉ không thập trung và quá hiếu động.
• Bây giờ nó mất tập trung và nghịch ngợm nhưng lớn rồi nó sẽ hết.
• Trẻ đứa nào chẳng mất tập trung và nghịch ngợm, tôi ngày xưa cũng thế, nó giống bố nó.
• Bị nhầm lẫn giữa chỉ mất tập trung đơn thuần với giảm chú ý và chậm phát triển.
• Bị nhầm lẫn giữa nghịch ngợm và bốc đồng hành vi mất kiểm soát.

Để rồi khi con có các biểu hiện vượt ngưỡng vẫn chờ đợi lớn lên con thay đổi

• Con không thể tập trung học khi thầy cô bất lực hoặc mặc kệ và cha mẹ thì gào thét sát bên tai thúc giục từ tối đến đêm mệt mỏi cũng chẳng xong.
• Con hoạt động hành vi luôn chân tay thậm chí không thể phân biệt được nguy hiểm.
• Con không thể tự lập theo bất kỳ nguyên tắc hay quy định nào từ phục vu bản thân đến các hoạt động gia đình, tập thể.
• Con luôn bốc đồng mất kiểm soát cả cảm xúc và hành vi khi luôn gào thét phản kháng, xung đột với cả bạn bè, thầy cô…

Đừng bao giờ cho rằng đến tuổi dậy thì rồi lại đến tuổi trưởng thành dở dở ương ương con mới vậy và sẽ hết khi lớn hơn.

• ADHD với các biểu hiện trẻ thơ sẽ giảm dần khi lớn lên nhưng sẽ vẫn phát triển trong cả người lớn trưởng thành và thường chuyển sang các dạng về hội chứng tâm lý nhiều hơn. Nó là các nguy cơ tại sao có nhiều người lớn khó để tập trung vào mục tiêu hoặc công việc, hay bốc đồng nổi nóng, hay dùng bạo lực vô thức, rối loạn cảm xúc, trầm cảm…
• ADHD với các biểu hiện cứ để tự do phát triển sẽ ảnh hưởng trực tiếp không tốt đến khả năng phát triển tư duy, khả năng tự lập, tính cách và cảm xúc, hành vi…
• ADHD chưa có bất kỳ nghiên cứu khoa học nào tìm ra được nguyên nhân chính thức nhưng có thể trong gen, chất dẫn truyền hoặc môi trường sống nên khi mắc phải nếu không biết cách sẽ dễ mắc sai lầm ảnh hưởng đến cả lộ trình phát triển của con.

CÁC DẤU HIỆU TĂNG ĐỘNG GIẢM CHÚ Ý Ở TRẺ

• Cử động chân tay liên tục, không ngồi yên.
• Rời khỏi chỗ trong lớp hoặc hoặc trong các tình huống khác mà cần phải ngồi yên một chỗ.
• Thường xuyên chạy quanh hoặc leo trèo quá mức trong các tình huống mà điều đó là không thích hợp (ở thanh thiếu niên, có thể chỉ biểu hiện cảm giác bồn chồn).
• Thường khó khăn trong khi chơi hoặc gặp khó khăn trong các hoạt động yêu cầu giữ yên lặng.
• Thường hoạt động liên tục hoặc hoạt động như được “gắn động cơ”.
• Thường buột miệng nói câu trả lời trước khi các câu hỏi được đặt ra hoàn chỉnh.
• Thường không thể khó khăn chờ đợi theo hàng hoặc chờ đến lượt trong các trò chơi lần lượt hoặc trong các tình huống sinh hoạt nhóm.
• Thường ngắt lời hoặc xâm phạm vào vấn đề của người khác (Ví dụ: Xen vào cuộc nói chuyện của người khác hoặc các trò chơi của trẻ khác).
• Thường không thể chú ý kỹ lưỡng vào các chi tiết, hoặc phạm những lỗi do cẩu thả trong học tập, trong công việc hoặc trong các hoạt động khác.
• Thường khó khăn duy trì sự chú ý trong nhiệm vụ hoặc trong các hoạt động vui chơi.
• Thường có biểu hiện dường như không hề lắng nghe những gì người khác nói trực tiếp với trẻ.
• Thường không thể làm theo toàn bộ những chỉ dẫn hoặc không hoàn thành bài tập, công việc trong gia đình, những nhiệm vụ ở nơi làm việc (không phải vì hành vi chống đối hoặc không hiểu được các chỉ dẫn).
• Thường khó khăn trong cách tổ chức công việc và các hoạt động.
• Thường tránh né, không thích hoặc miễn cưỡng thực hiện các nhiệm vụ đòi hỏi phải duy trì những nỗ lực tinh thần (như làm bài tập trường hoặc ở nhà).
• Thường đánh mất những vật dụng cần thiết (như vở bài tập ở trường, bút chì, sách, đồ chơi và các dụng cụ khác).
• Thường dễ bị sao nhãng bởi những kích thích bên ngoài.
• Thường quên các hoạt động hằng ngày.

CÁC NGUYÊN NHÂN & HẬU QUẢ

Các nguyên nhân gây tăng động giảm chú ý ở trẻ (ADHD)

Trong thực tế chưa có chứng minh khoa học nào cụ thể để biết chính xác nguyên nhân gây tăng động giảm chú ý ở trẻ. Những nghiên cứu cho thấy có thể trẻ bị nhiễm độc từ mẹ hoặc sinh non hoặc do thiếu chất dẫn truyền hoặc do môi trường …., tuy nhiên nó mới là sự tham khảo.

Nhưng trong thực tế ngày nay sự nhầm lẫn một đứa trẻ với ADHD hoặc các vấn đề về não bộ hoặc các hội chứng tâm lý, hành vi khác và điều quan trọng vẫn là tìm ra đúng con thuộc vấn đề nào từ đó sẽ kết hợp các trị liệu từ nhận thức, tâm lý, hành vi cho con.

Các hậu quả khi con trẻ mắc ADHD

Các nghiên cứu cho thấy trong những năm đầu đời, khả năng tập trung của trẻ là vấn đề then chốt có thể ảnh hưởng đến tư duy và tương lai của trẻ sau này. Khả năng tập trung không tốt sẽ ảnh hưởng đến khả năng ghi nhớ, khả năng phân tích và xử lý tình huống của trẻ.

Tình trạng này kéo dài sẽ khiến thành tích học tập của trẻ bị giảm sút, trẻ sẽ trở nên tụt hậu so với các bạn đồng trang lứa, không đủ sức tham gia các hoạt động mang tính tập trung cao, bỏ lỡ nhiều cơ hội học vấn. Từ đó, công việc, sự nghiệp và cuộc sống của trẻ lúc trưởng thành cũng sẽ bị ảnh hưởng.

Ngoài ra, đến tuổi trưởng thành, nhiều trẻ bị ADHD còn có những hành vi không tốt cho xã hội như nghiện game, cờ bạc, rối loạn hành vi xung động, đặc biệt là xung động bạo lực… Do đó, việc phát hiện và can thiệp ngay từ khi còn nhỏ là yếu tố quan trọng quyết định đến cuộc sống sau này của một đứa trẻ mắc hội chứng ADHD.